“Wow… Zoveel is veranderd.” Dat zei mijn 88-jarige tante ooit toen ze me kleren zag strijken.

Ze vervolgde: “Tegenwoordig is alles veel eenvoudiger. In mijn tijd moesten we hete kolen in het strijkijzer gebruiken om precies te kunnen doen wat jij doet. Nu hoef je het alleen maar in het stopcontact te steken en dat is het.” 

Deze opmerking zette me niet alleen aan het denken, maar riep ook veel herinneringen in me op. Ik woon in een wijk van een kleine stad in het binnenland van Ceará, Brazilië. Toen ik klein was, zijn we op bezoek gegaan in een nog verder afgelegen dorpje genaamd Cipó waar ze nog geen elektriciteit hadden.

Ik herinner me hoe moeilijk het was om voedsel te bewaren en hoe ik ijskoud water dronk in de hitte van de zomer. Toch had het water dat we kregen een speciale smaak. Elke persoon die ooit eens water van een pot heeft gedronken, herkent dit wel…

Om hygiënische redenen dronk niemand water van het glas dat gebruikt werd om water uit de pot te halen. Eén glas om water mee te scheppen en een andere om van te drinken. In andere gesprekken met mijn moeder en tante, vertelden ze me dat in de tijd dat ze geen koelkast hadden en het weinige vlees dat ze in huis hadden gezouten en gedroogd moest worden om het te kunnen bewaren. In andere gevallen bewaarden ze het in het eigen vet. 
Granen, alleen gedroogd. Meel werd in enorme houten kisten bewaard.

Het kwam wel eens voor dat, wanneer een ver familielid overleed, het uren of zelfs dagen duurde voordat het nieuws ons bereikte. Het valt echter op dat, nu we praten over de moeilijkheden van die tijd, deze verhalen niet over verdriet of leed gaan. Voor mij waren dit moeilijke tijden op vlak van (levens)middelen, maar overvloedig aan menselijkheid. De gesprekken werden in persoon gevoerd.

Gelach ging vaak gepaard met een schouderklopje. Oudere mensen, die nu verwaarloosd worden, waren de hoofdfiguren in verhalenkringen. Legendes werden gevreesd en lieten een beetje van onze verbeelding werkelijkheid worden.

Vertaald door: Micaela Baltussen

Gereviseerd door: Asmae Maataoui